Regülatörler, dalış tüplerindeki yüksek basınçlı havayı önce ara basınç (ortam basıncı +8 – 10 bar) ve daha sonra da ortam basıncı seviyesine indirgeyerek dalıcıların hava ihtiyaçlarını karşılayan cihazlardır. En basit regülatör, tüpe takılan kısım (birinci kademe), solunumun gerçekleştirildiği kısım (ikinci kademe) ve arasında yer alan hortumdan oluşur. Ayrıca birinci kademeye, tüp hava göstergesi ve bunları birbirine bağlayan yüksek basınç hortumu (ki bu gösterge, içinde derinlik göstergesi ve pusulanın da bulunduğu bir konsol üzerinde olabilir), ikinci bir solunum kaynağı (ahtapot) ve denge yeleği hortumu da bağlanır.
Regülatörler tüpe bağlanma şekillerine göre INT ve DIN olmak üzere iki gruba
ayrılır.
Birinci kademe tüp basıncını ara basınca indirger ve havayı yapısındaki kanallardan (terminal) ikinci kademelere dağıtır. Birinci kademe kanallarından sadece bir tanesi tüpteki havayı herhangi bir işleme sokmadan direkt olarak yüksek basınç göstergesine götürür. Bu kanalın çıkışında, diğer kanallarla karıştırılmasını engellemek için bir işaret bulunur (HP). Kimi regülatörlerde yüksek basınç çıkışı aynı zamanda farklı bir çapta ağız açıklığına da sahiptir. Böylelikle diğer çıkışlarla karıştırılması ihtimali ortadan kaldırılmış olur. Yüksek basınç çıkışı tüpteki havayı yüksek basınç hortumu ile yüksek basınç göstergesine taşır ve böylelikle tüp içindeki havanın dalış süresince izlenmesini sağlar. Bu sistemden farklı olarak kimi dalış bilgisayarlarının yüksek basınç çıkışına takılan kablosuz verici adaptörleri sayesinde, tüpteki hava basıncı seviyesi kablosuz olarak dalış bilgisayarı ekranına aktarılabilmektedir.
Günümüzde sık olarak kullanılan tek hortumlu çift kademeli regülatörler, birinci kademe diyaframlı veya piston sistemli olmak üzere iki tiptir. Tüp içerisindeki basınç birinci kademe indirgeme valfında ara basınca indirgenir ve terminalden ikinci kademeye gönderilir. Regülatörün ikinci kademesindeki hava boşluğu, dış ortamdan elastiki bir diyafram ile ayrılmıştır. Dalıcı nefes aldığında, buradaki hava boşluğunda basınç dengesizliği meydana gelir. Basınç değişimi diyaframı açılmaya zorlayarak ikinci kademedeki alçak basınç akış valfının açılmasını ve böylelikle de dalıcının ortam basıncında hava ile solunum yapmasını sağlar. Tersi türdeki basınç değişimi (nefes almama yada nefes verme durumunda) alçak basınç valfının tekrar kapanmasını sağlar ve böylelikle dalıcı nefes almak istemediğinde birinci kademeden gönderilen hava kesilmiş olur. Bu mekanizmaya sahip olan regülatörler, demand sistemli regülatörler olarak adlandırılır (demand ing: istem, istek; istemli regülatör de denilebilir).
Regülatörlerde ikinci kademe üzerinde serbest tahliye düğmesi bulunur. Bu düğme dalış öncesi regülatörün çalışıp çalışmadığını kontrol etmede ve dalıştan sonra da regülatörle tüp valfı arasındaki basınçlı havayı tahliye etmede kullanılır. Bu tahliye valfinin en önemli görevi regülatörün ikinci kademesi su altında ağzımızdan çıkarsa, ağzımıza tekrar alırken içinde bulunan suyun tahliyesini sağlamaktır. Birinci kademe üzerinde yer alan hava çıkış terminallerinden yüksek basınçlı hava çıkışına (HP), sualtı yüksek basınç göstergesi (SPG) monte edilir. Alçak basınç hava çıkış terminallerine (LP) ise ikinci kademe, denge yeleği hortumu ve yedek hava kaynağı (ahtapot) bağlanır.
İkinci kademedeki çıkış basıncı, ortam basıncı ile yani yaklaşık olarak dalıcının ciğerlerindeki hava basıncı ile aynıdır. Tek hortumlu regülatörlerde solunum, çift hortumlu regülatörlere kıyasla daha kolay ve rahattır. Tek hortumlu regülatörlerdeki kademeler arasındaki hortum ince çaplı ve sağlamdır. Bu özellik sayesinde sudaki sürtünme azaltılmış olur. Soğuk sulara yapılan dalışlarda birinci kademenin donma ihtimali yüksektir; ancak regülatörlerin soğuk sularda donmasını, kirli sularda da tıkanmasını önleyen adaptörler bu tip istenmeyen sorunları ortadan kaldırır. Bazı regülatörlerde ikinci kademelerde hava ayar valfları bulunur. Bu valflar havanın çok veya az gelmesini sağlar. İki kademeli regülatörlerin dezavantajları ise kabarcıkların zaman zaman görüşü engellemeleri ve solunumu sağlayan ikinci kademelerinin ağızda uzun süre taşınmasının yorucu oluşudur.
Regülatörler her dalıştan sonra tatlı suyla yıkanmalıdır. Bu yıkamada basınçlı su kullanılmaz. Ancak yıkamadan önce toz kapağının yerinde ve kuru olup olmadığı kontrol edilmeli, toz kapağı su almayacak şekilde kapatılmalıdır. Yıkama sırasında ikinci kademe üzerindeki serbest akış düğmesine basılmamalıdır. Birinci kademeye girebilecek birkaç damla su ciddi problemlere yol açabilir. Yıkama işleminden sonra regülatör, asılarak veya serin ve kuru bir yerde saklanmalıdır.
